Brainspotting
Brainspotting is een relatief nieuwe therapeutische techniek, ontwikkeld door de Amerikaanse psychotherapeut David Grand in 2003. Deze methode richt zich op het verwerken van trauma en emotionele blokkades door gebruik te maken van specifieke punten in het visuele veld, de zogenaamde "brainspots." De techniek is ontstaan vanuit observaties die Grand maakte tijdens het gebruik van EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), waarbij hij merkte dat cliënten soms op specifieke momenten of plaatsen in hun blikveld emotioneel reageerden. Brainspotting biedt een directe toegang tot het onderbewustzijn en de lichamelijke gewaarwordingen die verbonden zijn aan trauma's.
Werkingsmechanisme van Brainspotting
Brainspotting is gebaseerd op het idee dat trauma en andere emotionele ervaringen zich vastzetten in de hersenen en het lichaam. Door gericht te kijken naar specifieke punten in het visuele veld (brainspots), kan een therapeut helpen om deze vastgezette emoties los te maken en te verwerken. De kracht van brainspotting ligt in de verbinding tussen het visuele systeem en het limbisch systeem (het emotionele centrum van de hersenen).
Het centrale idee achter brainspotting is dat waar je kijkt, van invloed is op hoe je je voelt. Bepaalde visuele "spots" in je gezichtsveld kunnen gekoppeld zijn aan emotionele of traumatische herinneringen. Door je te laten focussen op deze punten en tegelijkertijd te werken met de emoties en lichamelijke reacties die opkomen, kunnen trauma's en negatieve emoties worden verwerkt en losgelaten. Tijdens brainspotting sessies maak ik gebruik van bilaterale muziek.
Het Proces van Brainspotting
Brainspotting-sessies verlopen in een rustige en veilige setting, waarbij wij samenwerken om een brainspot te vinden. De stappen in het proces zijn:
- Voorbereiding en intake: We beginnen met een gesprek om te begrijpen welke specifieke klachten, trauma's of doelen je hebt. Dit helpt om de sessie te richten op specifieke problematieken.
- Zoeken naar de brainspot: Ik zal je vragen om aan een specifieke emotionele ervaring of trauma te denken. Terwijl jij je concentreert op deze ervaring, gebruik ik een pointer (bijvoorbeeld een stokje) om langzaam door je gezichtsveld te bewegen. Jij let op waar jij lichamelijke reacties of emotionele intensiteit ervaart. Wanneer een reactie wordt gevoeld, wordt dit punt als een mogelijke brainspot beschouwd.
- Focus en lichaamsbewustzijn: Vervolgens blijf je naar de brainspot kijken en observeer je de fysieke en emotionele reacties die optreden. Dit kan gepaard gaan met lichamelijke sensaties zoals spanning, warmte of een beklemmend gevoel. Daarbij zal ik je aanmoedigen om deze ervaringen te voelen zonder ze te onderdrukken of te analyseren. Hierdoor kan het lichaam beginnen met het loslaten en verwerken van emoties.
- Verwerking: Terwijl jij gefocust blijft op de brainspot, vinden er vaak diepe emotionele of lichamelijke ontladingen plaats. Dit kan variëren van het herbeleven van traumatische herinneringen tot het voelen van opluchting of een gevoel van bevrijding. Ik zal je begeleiden tijdens dit proces door een veilige ruimte te creëren waarin jij je vrij voelt om emoties te laten opkomen.
- Afronding: Aan het einde van de sessie zal ik je aanmoedigen om terug te keren naar een staat van rust en reflectie. We bespreken de eventuele inzichten die tijdens de sessie zijn opgedaan en ik zal je voorbereiden op de mogelijke nawerkingen van de behandeling.
Toepassingsgebieden
Brainspotting wordt voornamelijk gebruikt voor de behandeling van:
- Trauma en Posttraumatische Stressstoornis (PTSS): Brainspotting blijkt effectief te zijn bij de verwerking van acute en complexe trauma's, omdat het direct werkt met de onbewuste, vaak in het lichaam vastgezette aspecten van trauma.
- Angststoornissen en depressie: Door emotionele blokkades in het lichaam te identificeren en los te laten, kunnen angstklachten en depressieve gevoelens verminderen.
- Chronische pijn en somatische klachten: Brainspotting heeft een lichaamsgerichte benadering, wat kan helpen bij de behandeling van fysieke klachten die verband houden met emotionele stress of trauma.
- Prestatieverbetering: Het wordt ook gebruikt bij prestatieproblemen in bijvoorbeeld sport, muziek of podiumkunsten. Hier richt het zich vooral op het wegnemen van blokkades die de optimale prestaties in de weg staan.
Voordelen van Brainspotting
- Diepe verwerking van trauma: Brainspotting biedt toegang tot diepgewortelde emotionele problemen die mogelijk niet met traditionele gesprekstherapieën naar boven komen.
- Lichaamsgericht: De methode is sterk gericht op de interactie tussen lichaam en geest, wat het bijzonder nuttig maakt voor cliënten die zich meer bewust zijn van fysieke reacties op emotionele stress.
- Flexibiliteit en open structuur: Brainspotting vereist niet dat cliënten hun trauma's gedetailleerd bespreken, wat het voor sommige mensen gemakkelijker maakt om gevoelige onderwerpen aan te pakken.
- Non-verbaal: Cliënten hoeven tijdens de sessie niet veel te praten, wat Brainspotting geschikt maakt voor mensen die moeite hebben om hun emoties onder woorden te brengen.
Verschillen met Andere Therapieën
Een van de meest vergeleken therapieën met brainspotting is EMDR. Hoewel beide methoden oogbewegingen gebruiken om trauma's te verwerken, richt EMDR zich meer op gestructureerde bilaterale stimulatie (met oogbewegingen, tikken of geluiden) en cognitieve herinterpretatie van de traumatische ervaring. Brainspotting is minder gestructureerd en meer gefocust op het lichaam en de sensaties die opkomen terwijl de cliënt naar een specifieke brainspot kijkt.
Brainspotting is ook anders dan traditionele gesprekstherapieën, omdat het minder gebruik maakt van cognitieve verwerking en veel meer vertrouwt op het lichaam als toegangspoort tot emotionele heling.
Conclusie
Brainspotting is een innovatieve en krachtige methode voor de behandeling van trauma en andere emotionele problemen. Door zich te richten op specifieke visuele punten en de daarmee verbonden lichamelijke reacties, biedt het cliënten een unieke manier om dieper liggende trauma's te verwerken. De therapie onderscheidt zich van meer cognitieve technieken door zijn focus op het lichaam en het onderbewustzijn. Cliënten ervaren in veel gevallen na een of enkele sessies al een verandering.